INTERESSANT POLITIEK DEBAT in DE IJP 31 januari 2018
Buurtkracht 4834 Breda kijkt terug op een mooi debat op 31 januari 2018 in De IJp.
Maar liefst 13 politieke partijen die aan de gemeenteraadsverkiezingen meedoen waren ingegaan op de uitnodiging van Buurtkracht 4834 Breda.
In de aanloop naar de Gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart werden de lijsttrekkers na korte inleidingen – voorafgaand aan stellingen – vriendelijk ‘aan de tand gevoeld’ over hun standpunten ten aanzien van drie Thema’s:
- De WMO in praktijk
- Thematafels in Breda
- Buurtinitiatieven en de rol van de gemeente.
Het eerste onderdeel WMO, ingeleid door Harry Boschloo lid van de initiatief-/projectgroep van Buurtkracht 4834 – leverde al gelijk een kritische opmerking op van een wijkbewoonster 80+, dat de realisatie van toezegging van o.a. alarmering in het kader van de WMO, soms 6 maanden op zich kan laten wachten… Daar moet dus echt nog iets veranderen!
De toegankelijkheid van de WMO moet beter, zo bepleit ook de wijkverpleegkundige van Thebe Angelique Willems.
Sommige burgers kennen het begrip nog niet eens, laat staan dat zij de weg weten om er een beroep op te doen!
De ontkenningsfase werd genoemd door partij BOB: mensen blijven ook weg vanwege de eigen bijdrage die niet voor iedereen op te brengen is; pas als het echt heel hard nodig is gaan mensen zoeken…
Burgers zouden elkaar op de WMO kunnen wijzen als ze zien dat iemand het hard nodig heeft.
Ook bij ontslag uit het ziekenhuis, attenderen op de WMO, maar dan ook via de huisarts als schakel (project Kwetsbare Ouderen!).
Hoe komen we achter de voordeur? Bemoeizorg werd genoemd: zoeken naar mensen, niet bekend die wel ondersteuning nodig hebben (Nextdoor Boeimeer heeft een App). Maar ook het recht op Privacy werd genoemd!
De Gemeente gaat niet over alles m.b.t. de WMO. Ook de Zorgverzekeraar heeft hierbij een ‘Say’. Organisaties als Buurtkracht en ZorgvoorElkaar kunnen de gaten opvullen als de burger geen WMO-indicatie krijgt.
De overheid erkent inmiddels het verschil bij burgers tussen ‘weten’ en ‘doen’ en zal ook in haar informatievoorziening rekening gaan houden met dit verschil tussen mensen!
Het onderwerp Thematafels werd ingeleid door Walter Bakx, lid van de initiatief/projectgroep van Buurtkracht 4834 en ook hij had twee stellingen m.b.t. dit thema, waarna discussie.
Kritische geluiden m.b.t. de Thematafels zijn er. De gedachte achter de Thematafels (o.a. Thematafel Zorg) is: burgers met elkaar te laten bepalen hoe de beschikbare financiën verdeeld moeten worden en welke prioriteiten zij leggen binnen dat terrein.
Het is de vraag of burgerinitiatieven, die alleen werken met vrijwilligers, hiervoor de tijd kunnen vrij maken en een plek kunnen verwerven tussen de grote instellingen op het terrein van Zorg! Buurtkracht is in ieder geval nooit uitgenodigd voor een Thematafelbijeenkomst! Ook bestaat in IJpelaar/Overakker geen Wijkplatform waar zij haar plannen in kan dienen.
Na een jaar experimenteren met Thematafels kunnen zaken bijgesteld worden. De suggestie werd gedaan om voor al die kleine vrijwilligersinitiatieven een bepaald % van het budget te reserveren. 10% van 4 miljoen= 400.000 Euro. Voldoende?
Toch wilden enkele partijen niet terug naar oude tijden toen de overheid alles bepaalde: nu uitgaan van de vraag uit de samenleving! Ook hier een terugtredende overheid?
CDA: geen bepaling vanuit het Stadskantoor, maar democratisch laten bepalen wat groepen MET ELKAAR willen.
Walter Bakx: maar nu worden Kleine projecten ‘gekaapt’ i.p.v. opgenomen in de discussie.
VVD: Thematafels zijn goed, burgerinitiatieven moeten zich niet onder laten sneeuwen: geen concurrentie! Burgerinitiatieven zitten heel erg ‘aan de voorkant’, daarom moeten zij juist aanschuiven bij de Thematafels!
Het was een experimenteel jaar met de Thematafels. Geëvalueerd wordt, wat moet worden bijgesteld!
In de thematafels moet ook zichtbaar worden welke initiatieven er allemaal zijn! De Thematafel is geen doel, maar middel! Maar misschien moet het WMO-thema Zorg juist wel ‘los’ van de Thematafels, aldus iemand vanuit de zaal. In ieder geval moet geluisterd worden naar ervaringsdeskundigen!
Het Thema Burgerinitiatieven werd ingeleid door Wim Aarts. Hij schetste het historisch perspectief: burgers nemen hier en daar taken van de overheid over. Kijk naar Buurtkracht 4834 en naar de Hulpdienst in Ulvenhout, waar ze met hun dorpskern konden bouwen op al bestaande sociale samenhang en een bloeiend verenigingsleven i.t.t. de wijken IJpelaar, Overakker en Blauwe Kei. De verdeling in rayons schept een gevoel van nabijheid van de hulp. Ook de te investeren energie en tijd van de hulpbieder wordt door deze nabijheid beperkt! Er is een zeer goede samenwerking met wijkverpleegkundigen, andere beroepskrachten in de zorg en WMO-consulenten die niet-geïndiceerde hulpvragen kunnen doorgeven aan Buurtkracht 4834. Allerlei typen hulpvragen zijn opgepakt en een beeld is ontstaan van de diversiteit aan hulpvragen. De overheid staat door de Transitiedoelen – ook in het Sociale Domein – op afstand bij dergelijke burgerinitiatieven. Misschien al te veel op afstand! Er zou een taak voor de Gemeente moeten liggen om burgerinitiatieven als Buurtkracht ook in andere wijken te stimuleren. Burgerinitiatieven zijn geen topic op de tafel van de Gemeenteraad!
Iedereen moet nu zelfredzaam zijn, maar sommigen lukt dat niet! De kwetsbare burger wordt soms teveel aan zijn lot overgelaten en moet zelfstandig blijven wonen, terwijl het soms echt niet langer kan. Burgerinitiatieven kunnen een gedeelte van die ondersteuning bieden! Buurtkracht 4834 doet dit vanuit het Particulier Initiatief. Burgerinitiatieven komen tot dusver nog niet echt binnen bij de Gemeente. Misschien ligt hier toch echt een taak voor de overheid vanuit de doelen van de WMO: een netwerk van wijkgerichte informele hulp over heel Breda!
Niet alle wijken kennen echter de sociale infrastructuur van Ulvenhout, óók Buurtkracht 4834 heeft een paar jaar heel hard op eigen kracht moeten werken om in de wijken IJpelaar, Overakker en Blauwe Kei haar hulpnetwerk vóór en dóór wijkbewoners op te zetten! Inmiddels telt het project eind januari 2018 een aantal van 140 hulpbieders en in 2017 97nieuwe hulpvragers, waarvan 1/3 door de beroepskrachten in dit postcodegebied is aangemeld!
Partij Volmondig Ja hóórt en verstáát de toelichting als een ‘noodkreet’ van Buurtkracht!
Het aantal vrijwilligers neemt af, het zijn veelal dezelfde mensen die actief zijn. Maar bij Buurtkracht investeer je niet alleen: je krijgt als vrijwilliger er ook hulp voor terug op het moment dat je die zelf nodig hebt!
Ook wordt gepleit voor het ruimte geven aan initiatieven, die niet overnemen als Gemeente!
Met betrekking tot de sociale infrastructuur van wijken werd opgemerkt dat plekken om elkaar te ontmoeten zijn ontmanteld. Bewoners van de voormalige aanleunwoningen van Elisabeth en Rhijnstede missen hun ontmoetingsplek zéér! De eenzaamheid slaat daardoor toe, al bieden de koffieochtenden een kleine afleiding in een voor velen lange week!
ER IS DUS “WERK AAN DE WINKEL” van de WIJK!
Rol van de politieke partijen: zij zijn Volksvertegenwoordigers! Zij zullen mensen die iets ‘willen’ kunnen aansturen en adviseren.
Zij kunnen mantelzorgers en vrijwilligers maximaal ondersteunen! De Gemeente is het algemeen Loket.
‘Zelfstandig Thuis’ is alleen haalbaar als burgerinitiatieven informele ondersteuning kunnen bieden, wanneer de formele ondersteuning dat niet kan/mag. Ook de voormalige Wijkraden, thans Wijkplatforms hebben hier dus een taak om het particulier initiatief mogelijk te maken!
Concrete wensen vanuit de inventarisatie die Buurtkracht hield onder BuurtContactPersonen en Beroepskrachten:
Tuintjesonderhoud tegen redelijk tarief – banken in openbare ruimte van de wijk: voor senioren om even uit te rusten en elkaar te ontmoeten – een vlotter deeltaxivervoer – duidelijkheid over aanpassingen woningen voor senioren – laagdrempelige toegang tot de WMO – actief werven jongere vrijwilligers nu het bestand vergrijst, – bereiken van kwetsbare en alleenstaande ouderen – vraagverlegenheid ouderen door signaleren via huisartsen in het Project Kwetsbare Ouderen – ontmoetingsruimtes voor senioren om eenzaamheid te voorkomen – maatschappelijk actief zijn van studenten belonen: bijv. huurverlaging als ze boodschappen voor een oudere doen of even een praatje komen maken
Riet Hammen
2 februari 2018
Literatuur:
Burgerinitiatieven in regie, Prioritering en procesvoorstel om te komen tot een agenda als verdieping en uitwerking van het rapport “Wat knelt”, Koepel Zorgcoöperaties 2016 zuid-Nederland.
Overall rapportage sociaal domein 2016: Burgers (de)centraal, Den Haag, SCP-publicatie 2017-23.
“Weten is nog geen doen, een realistisch perspectief op redzaamheid”, WRR-rapport nr. 97, 24-04-2017.
Foto’s: Nicky Boone & SP Breda